Aktualizacja 01.04.2020 r. Uwaga. Wpis nieaktualny. Ten projekt nie wszedł w życie. W przygotowaniu jest kompendium dotyczące tarczy antykryzysowej, która weszła w życie z dniem 31 marca 2020 roku.
Rząd przygotowuje pakiet osłonowy dla pracodawców i pracowników w związku z restrykcjami, które dotknęły ich w związku z walką z koronawirusem SARS-Cov-2. Wśród nich jest propozycja nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy z dnia 11 października 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1291 ze zm.). Czy okaże się wystarczająca? Osobiście uważam, że nie. Na razie znane są jednak ogólne zapowiedzi tych rozwiązań, więc za wcześnie na ostateczną ocenę. Powtórzę jeszcze raz niniejszy artykuł będzie dotyczyć tylko części pakietu osłonowego. Nie będzie dotyczył innych części np. odroczeń zobowiązań podatkowych i ZUS, dopłat do kredytów, czy przesunięciu terminu formalności.
Istniejące przepisy ratujące firmy w związku z przestojem
Istniejąca ustawa z 2013 roku zakłada pomoc dla pracodawców (i ich pracowników), u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych. Spadek ten nie może być mniejszy niż o 15 proc. Liczy się go w ciągu 6 kolejnych miesięcy w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Porównuje się go do łącznych obrotów z analogicznych 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy przed okresem 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku.
Dodatkowe warunki przyznania pomocy
Dodatkowym warunkiem jest, pisząc krótko (ale nieprecyzyjnie), brak długów w US/ZUS i brak poważnych długów wobec kontrahentów. To jest po pierwsze brak zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Pracy. Wyjątkiem jest tu sytuacja, gdy pracodawca wywiązuje się z decyzji US/ZUS o odroczeniu płatności należności bądź zaległości powstały w okresie spadku obrotów a do wniosku dołączony jest zgodny z ustawą plan spłaty zadłużenia.
Formy pomocy
Przedsiębiorcy mogliby skorzystać z instytucji przestoju obniżyć nawet o połowę wymiar pracy niepracującym pracownikom pozostającym w gotowości, przy czym pracownikowi przysługiwałoby wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Pracownikowi, który został objęty przestojem ekonomicznym lub któremu został obniżony wymiar czasu pracy, przysługiwałoby świadczenie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych zwiększone o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne.
Przedsiębiorcy, na czas przestoju lub obniżonego wymiaru czasu pracy, z Funduszu przysługiwałyby środki na opłacanie składek.
Zakazy nałożone na pracodawców w związku z koronawirusem
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, zakazano prowadzenia wielu rodzajów działalności. W szczególności restauracji (poza posiłkami na wynos i z dowozem). Ponadto przykładowo organizacji imprez, targów, wystaw, kongresów, konferencji. Co więcej form kultury i rozrywki, działalności sportowej, rozrywkowej i rekreacyjnej. Kolejne zamknięte miejsca to baseny, siłownie, kluby fitness. Wyłączono możliwość prowadzenia działalności związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo. Zakazano działalności związanej z prowadzeniem obiektów noclegowych i turystycznych.
Najbardziej dotknięte branże to turystyka, gastronomia, rozrywka. Przychody przedsiębiorców w tych branżach mogą spaść dosłownie do zera. Tymczasem zatrudniają oni wielu pracowników, mają wiele stałych kosztów, podpisane umowy, z których muszą się wywiązać.
Najważniejsze zdrowie pracowników
Pamiętajmy, że zdrowie pracowników jest najważniejsze. Jeśli zatrudniamy tylko młode, energiczne osoby, możemy myśleć, jak przestawić biznes na zupełnie inne tory lub na pracę zdalną. Jeśli zatrudniamy starsze osoby, zmiana przyzwyczajeń i sposobu pracy może być trudniejsza. W niektórych branżach praca zdalna jest też po prostu niemożliwa. Skupmy się zatem na tym, jak otrzymać odpowiednią pomoc związaną z przestojem lub spadkiem obrotów
Co proponuje rząd?
Postuluje skrócenie – z 6 do 3 miesięcy – okresu kryzysu, który uprawnia do objęcia wsparciem.
Czy to jest wystarczające? Nie. Oznacza to, że pracodawcy będą musieli czekać aż trzy miesiące na złożenie wniosku o zastrzyk kroplówki. W tym czasie nie będą mieli, aby cokolwiek zapłacić swoim pracownikom ani kontrahentom i po prostu będą istniały przesłanki do złożenia wniosku o upadłość. Wykluczałoby to możliwość skorzystania z pomocy. Trzeba pamiętać, że rynek często wymusza na przedsiębiorcach brak posiadania rezerw finansowych. Wiele firm jest też obciążonych kredytami lub już mają zatory w płatnościach.
Potrzebny jest natychmiastowy zastrzyk finansowy niewymagający odczekania 3 miesięcy. W przeciwnym wypadku niedziałające sądy zaleją wnioski o ogłoszenie upadłości a na rynku pracy nastąpi fala bezrobocia.
Ostatnie informacje o pozostawieniu do wykorzystania przez rząd niewykorzystanych środków unijnych dają nadzieje na wypracowanie szybszych i skuteczniejszych form pomocy. Jak tylko zostaną one wypracowane i przyjęte, będę o tym Państwa informował. Zachęcam także do skorzystania z moich usług prawnych w celu wdrożenia właściwych rozwiązań. Wspomnę, że porady prawne są możliwe w trybie telefonicznym i online, w tym z wykorzystaniem nowoczesnych form komunikacji.
Warto pamiętać o pomocy prawnika nie tylko, kiedy sytuacja firmy jest dobra i zawiera się nowe umowy i planuje ekspansję, ale także na gorsze czasy, aby przygotować firmę do przetrwania kryzysu. Warto pomyśleć o utrzymaniu pracowników. W przeciwnym wypadku mogą odejść do innych branż. Kryzys kiedyś się skończy, a w biznesie trzeba myśleć o tym już teraz.