Spółka to podstawowa i najczęstsza forma prowadzenia działalności gospodarczej. Może to być spółka prawa handlowego będąca osobą prawną lub co najmniej tzw. „ułomną osobą prawną” posiadającą zdolność prawną lub nieposiadająca tej zdolności spółka cywilna będąca jedynie umową między wspólnikami posiadająca podmiotowość jedynie dla celów rozliczania podatku VAT. Według danych z Głównego Urzędu Statystycznego spółek jest obecnie w Polsce kilkaset tysięcy.

Znacznie mniej popularną formą prowadzenia działalności są spółdzielnie, stowarzyszenia i fundacje. Jakie są główne różnice między nimi?

Różnica między spółką cywilną a spółką prawa handlowego

Spółka cywilna to tylko umowa między wspólnikami, w której ustalane są zasady co do dzielenia strat i zysków. Istnieje możliwość wniesienia wkładów do spółki, ale tak naprawdę nie jest to majątek spółki tylko wspólny majątek wspólników, do którego stosuje się odpowiednio zasady co do współwłasności. Spółka cywilna nie występuje sama w obrocie gospodarczym, czyli nie zawiera umów. To wspólnicy zawierają umowy w ramach spółki.

Spółka cywilna musi posiadać NIP i REGON i być zarejestrowana w GUS i US. Wspólnicy muszą z osobna zarejestrować się w CEIDG ze wskazaniem, że prowadzą działalność w formie spółki. Podatek VAt odprowadza spółka cywilna, natomiast w zakresie podatku dochodowego wspólnicy rozliczają się samodzielnie.

Spółka prawa handlowego to natomiast odrębny byt prawny posiadający zdolność prawną. Spółki osobowe (w tym spółka jawna, partnerska i komandytowa) są tzw. „ułomnymi osobami prawnymi”, mają oddzielny majątek, ale za ich zobowiązania w dużym stopniu odpowiadają wspólnicy. Spółki kapitałowe, w tym najbardziej rozpowszechniona spółka z o.o., to pełne osoby prawne. Odpowiedzialność wspólników jest co do zasady wyłączona. Spółki te płacą zarówno VAT jak i CIT, a zyski mogą być przekazane wspólnikom w formie dywidendy.

Decyzje są podejmowane co do zasady przez wspólników posiadających większość udziałów. Obowiązuje więc zasada, im więcej zainwestujesz, w tym większym stopniu decydujesz.

Spółdzielnia – różnice w stosunku do spółki

Spółdzielnia może prowadzić działalność tak samo jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W odróżnieniu jednak od spółek każdy członek spółdzielni ma równy głos na walnym zgromadzeniu niezależnie od liczby posiadanych udziałów. Stąd taka forma służy bardziej zaspokajaniu potrzeb członków i nie jest tak bardzo nastawiona na osiąganie zysku.

Stowarzyszenia i fundacje

Stowarzyszenia i fundacje mogą prowadzić działalność gospodarcza. Może być ona jednak jedynie działalnością uboczną, służącą pozyskiwaniu środków finansowych na prowadzenie działalności statutowej. To oznacza, że zysk nie może być dzielony między członków Działalność gospodarcza nie może dominować nad działalnością statutową.